Chi cục Chăn nuôi và Thú y Khánh Hòa

Chó của bạn có thể gặp nhiều mối nguy hại do ngoại ký sinh trùng gây ra. Bạn đã biết cách giúp chó của mình thoát khỏi sự tấn công đó?

Bệnh do ngoại ký sinh trên chó là một trong những bệnh phổ biến hiện nay, đây là căn bệnh có khả năng lây lan nhanh và khó phòng trị.

Ngoại ký sinh trùng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây rối loạn chức năng da, gây viêm da trên chó, gây thiếu máu và  truyền lây các mầm bệnh. Nguyên nhân gây ra các bệnh do ngoại ký sinh có thể là ve, bọ chét, rận, ghẻ tai do Otodectes cynotis gây, ghẻ Demodex và ghẻ Sarcoptes... Nội dung được chia ra thành từng phần để giúp bạn dễ hiểu hơn về các loại ký sinh trùng trên chó.

Phần 1: VE

Ve thuộc lớp hình nhện (Arachnida), ve ký sinh trên chó thuộc hai họ Argasidae (họ ve mềm) và Ixodidae (họ ve cứng).

Nguy cơ nhiễm bệnh:

Bệnh xảy ra trên mọi lứa tuổi, mọi nơi và mọi giống chó

Bệnh lây lan nhanh từ con bệnh sang con khỏe và truyền lây từ môi trường bên ngoài như sân chơi, chuồng trại, dụng cụ ăn uống…

 Truyền nhiều bệnh khác nhau khi hút máu kí chủ.

Tất cả các loại ve đều phải trải qua các giai đoạn biến thái và lột xác:

Trứng ->Ấu trùng -> Nhộng -> Trưởng thành

 Trừ họ ve cứng Ixodae, còn lại hầu hết các sinh vật lớp Arachnida đều có qua trình lột xác trên 1 vật chủ, khi trưởng thành hoặc giai đoạn ấu trùng có thể lây nhiễm và chuyển sang vật chủ khác.

Ve ký sinh và phát triển chia làm 4 loại: nhiều vật chủ, 3 vật chủ, 2 vật chủ và 1 vật chủ.

Ve cái hút máu no, rơi xuống đất, đẻ trứng, có loài đẻ từ 3.000 – 5.000 trứng.

Thời gian hoàn thành vòng đời tùy theo loài và môi trường, thường từ một đến vài tháng.
Ve trưởng thành bám ở trong và ngoài vành tai, vùng cổ, kẽ ngón chân và trên toàn cơ thể. Ve phá hoại các tổ chức da, làm cho chó ngứa, gãi nhiều, cào cấu thường xuyên gây tổn thương da. Ve hút máu gây thiếu máu, da tái nhợt, bỏ ăn, mất máu, cơ thể ốm yếu, lông xù. Bên cạnh đó, độc tố của ve có thể gây tê liệt thần kinh trên chó.

 Phòng và trị bệnh:

Việc phòng và diệt ve là cuộc chiến lâu dài và phức tạp vì chúng trải qua nhiều ký chủ trung gian trong đời sống của chúng. Chính vì vậy, cần thực hiện đồng bộ các biện pháp xử lý ngoài môi trường và trên vật nuôi.

• Môi trường: Kiểm  soát môi trường bên ngoài bằng cách dùng thuốc diệt côn

trùng để xử lý môi trường bên ngoài (nơi chó nghỉ ngơi, sân chơi, nhà ở...). Không cho chó và mèo chui vào các nơi rậm rạp.

• Vật nuôi: Dùng thuốc trị ve, để phòng và trị bệnh cho chó, mèo.

Vòng đeo Kiltix^® collar for dogs giúp diệt ve và bọ chét, bảo vệ thú cưng đến 7 tháng nhờ cơ chế phóng thích thuốc từ từ trong vòng qua từng cử động tự nhiên của cơ thể, an toàn cho chủ nuôi và chó, sử dụng được cho chó trên 3 tháng tuổi, chó mẹ mang thai và cho con bú.

Phần 2: BỌ CHÉT

Cơ thể bọ chét dài khoảng 0,8-4mm, mắt kép lớn, có hoặc không có mắt đơn, đầu nhỏ, tròn, có 3 đội chân, chân có nhiều lược, hướng về phía sau, thân dài, khỏe, có lược phụ. Bọ chét là côn trùng không cánh, sống trên da vật chủ, có phần miệng sắc nhọn hút máu từ ký chủ. Bọ chét có thể nhảy rất cao và rất xa gấp khoảng 200 lần chiều dài cơ thể chúng.

Nguy cơ nhiễm bệnh:

Bệnh xảy ra trên mọi lứa tuổi, mọi nơi và mọi giống chó.

Bệnh lây lan nhanh từ con bệnh sang con khỏe và truyền lây từ môi trường bên ngoài như sân chơi, chuồng trại, dụng cụ ăn uống…

Bọ chét là ký chủ trung gian truyền sán dây Dipylidium caninum, có thể truyền bệnh dịch hạch…..

 Vòng đời của Bọ chét qua các giai đoạn:

Trứng -> (Ấu trùng) Larva -> (Nhộng) Nymph -> Trưởng thành

Bọ chét trưởng thành  hút máu no, đẻ 400-800 trứng dưới đất hay góc nhà. Vòng đời Bọ chét khoảng 25 ngày. Bọ chét trưởng thành hút máu sống được một tháng. Nếu không có kí chủ bọ chét chết trong vòng 24h.

Bọ chét bám trên lông chó, đốt và hút máu ký chủ tạo thành những nốt sần.

Chó biểu hiện ngứa, cào cấu, hay gãi, da bị tổn thương.

Do có gãi nhiều nên lông bị đứt, da bị tổn thương và đóng vảy, chó/ mèo bị rụng lông đặc biệt vùng lưng.

Bọ chét hút máu gây hiện tượng thiếu máu.

Bệnh có lây cho người không?

Bọ chét có thể truyền bệnh dịch hạch cho người.

Phòng và trị bệnh:

Việc phòng và diệt bọ chét là cuộc chiến lâu dài và phức tạp vì chúng trải qua nhiều giai đoạn phát triển, đẻ trứng ngoài môi trường. Chính vì vậy, cần thực hiện đồng bộ các biện pháp xử lý ngoài môi trường và trên vật nuôi.

• Môi trường: Kiểm  soát môi trường bên ngoài bằng cách dùng thuốc diệt côn trùng để xử lý môi trường bên ngoài (nơi chó nghỉ ngơi, sân chơi, nhà ở...). Không cho chó và mèo chui vào các nơi rậm rạp.

• Vật nuôi: Dùng thuốc trị ve, bọ chét để phòng và trị bệnh cho chó, mèo.Vòng đeo Kiltix^® collar for dogs giúp diệt ve và bọ chét, bảo vệ thú cưng đến 7 tháng nhờ cơ chế phóng thích thuốc từ từ trong vòng qua từng cử động tự nhiên của cơ thể, an toàn cho chủ nuôi và chó, sử dụng được cho chó trên 3 tháng tuổi, chó mẹ mang thai và cho con bú.

Sản phẩm nhỏ giọt, dùng ngoài da Advocate^® spot on for dogs giúp diệt bọ chét hiệu quả trên thú cưng đến 4 tuần, điều trị chứng viêm da dị ứng do bọ chét (FAD).

Phần 3 : RẬN

Rận gồm có rân hút máu và rận ăn lông, là côn trùng không cánh, có kích thước 2-6mm. Đầu kéo dài về phía trước, có 2 antenne ở phía đầu, mỗi antenne có 5 đốt. Rận không có mắt hoặc mắt nhỏ, ngực 3 đốt, có 3 đôi chân. Rận ăn lông đầu tròn hoặc tam giác, hoặc hình thang, ngực và mắt kém phát triển, chân phát triển mạnh.

Rận cái đẻ trứng trên lông từ vài chục đến vài trăm trứng hoàn thành chu kỳ mất khoảng 2-4 tuần.

Nguy cơ nhiễm bệnh:

• Bệnh xảy ra trên mọi lứa tuổi, mọi nơi và mọi giống chó.
• Lây truyền chủ yếu qua tiếp xúc trực tiếp.
• Chó sống ở ngoài môi trường rất dễ nhiễm rận. Những con chó ít được vệ sinh sạch sẽ, chó già, chó non hoặc chó ốm yếu thường nhiễm rận với mật độ cao.
• Rận có thể là trung gian truyền sán dây Dipylidium canium, truyền bệnh thiếu máu, là vector truyền bệnh virus. 

Diễn biến của bệnh:

• Rận cái đẻ trứng trên lông từ vài chục đến vài trăm trứng hoàn thành chu kỳ mất khoảng 2-4 tuần. Cả vòng đời của rận đều xảy ra trên vật chủ, tất cả những giai đoạn từ trứng đến trưởng thành đều diễn ra trên lông của chó.
• Rận cào da và ăn những vảy da, vài loài ăn chất tiết và hút máu làm cho con vật ngứa, gãi gây tổn thương. Con vật rụng lông, đứt lông.
• Da bị tổn thương, gây mụn mủ, đóng vảy, tiết dịch. Sau một thời gian, con chó biếng ăn và bị suy nhược.
• Rận hút máu là cho chó thiếu máu, da tái nhợt, lông xù xì, rụng nhiều lông. 

Phòng và trị bệnh:

Sản phẩm nhỏ giọt, dùng ngoài da Advocate^® spot on for dogs giúp phòng và trị rận hiệu quả.

Nguồn: Công ty Bayer VN